در گزارش گل اركیده عنوان شد؛
جبران فاجعه در منابع آب زیرزمینی ایران هزاران سال زمان می برد
رئیس گروه محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو اظهار داشت: جبران فاجعه ای که در مدت 14 سال برای منابع آب زیرزمینی ایران رخ داده است هزاران سال زمان می برد.
محمد درویش در مسافرت به اصفهان در گفت و گو با خبرنگار مهر درباره گزارش اخیر مجله علمی نیچر از بحران آب ایران، گفت: سه دانشمند ایرانی با یک بررسی جامع آماری وضعیت ۳۰ حوضه در سطح کشور مطالعه و مشخص کردند و در نهایت به این جمع بندی رسیدند که از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۵ میلادی در مدت ۱۴ سال بیش از ۷۴ میلیارد مترمکعب از سفره های آب زیرزمینی ایران برداشت شده است.
وی اضافه کرد: این آمار بی سابقه است خصوصاً اگر در نظر بگیریم مجموع مخازن تمام سدهای کشور حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب گنجایش دارد؛ به بیان دیگر در مدت ۱۴ سال قبل ۲۲ میلیارد مترمکعب بیشتر از ظرفیت تمام مخازن سدها از منابع زیرزمینی کشور، آب برداشت شده است.
تاب آوری باردیگر دشت های مرده شاید ۵۰ هزار سال دیگر
رئیس گروه محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو اشاره کرد: این آمار نشان میدهد هیچ توجهی به توان اکولوژیکی سرزمین نشده و تداوم روند آن سبب پدیده بسیار نگران کننده فرونشست زمین در کشور شده است.
درویش با اعلان اینکه ایران رکورددار فرونشست در کره زمین است، اظهار داشت: فرونشست زمین پدیده ای است که وقتی در یک دشت صورت گرفت آن منطقه به دشت مرده تبدیل می شود و دستکم ۵۰ هزار سال زمان می برد تا باردیگر تاب آوری خودرا بدست آورد. جبران فاجعه ای که در مدت ۱۴ سال برای منابع آب زیرزمینی ایران رخ داده ممکنست چند هزار سال زمان لازم داشته باشد.
عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات مراتع و جنگلها افزود: بدین جهت وضعیت منابع آب زیرزمینی بسیار خطرناکست و اگر برای این فاجعه به سرعت چاره اندیشی نشود شاید دولت ها و نسل های آینده این سرزمین هیچ گاه نسل امروز را به سبب کوتاهی کاری هایش نبخشد.
وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک کاهش یابد
درویش گفت: در این گزارش اشاره شده که مصرف آب ایران به سبب افزایش محسوس حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق، گسترش سطح اراضی کشاورزی و افزایش وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک در بخش زراعت، دام و طیور بیشتر شده و چنین فاجعه ای رقم خورده که عمده علت آن عوامل انسانی است.
دولت تعهدات برنامه ششم توسعه را اجرا کند
رئیس گروه محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو راه حل اقدام فوری برای کنترل بحران منابع آب کشور را اجرای تعهدات برنامه پنج ساله ششم توسعه دانست و اظهار داشت: در گام نخست میزان وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک باید کم شود و دولت ها به سمت استحصال انرژی های پاک همچون انرژی بادی و خورشیدی بروند؛ دولت در برنامه پنج ساله ششم موظف شده بود پنج هزار مگاوات برق از انرژی های نو فراهم آورد. اگر این مهم اجرا شود فشار روی نیروگاه های حرارتی که یکی از عوامل عمده مصرف آب در کشورمان است کاهش پیدا می کند.
این پژوهشگر محیط زیست اضافه کرد: با پولی که از محل فروش انرژی های پاک به همسایه شرقی تولید می شود آب مورد نیاز از هیرمند را می توان تامین کرد تا بحرانی که حالا شرق کشور را درگیر کرده، کاهش یابد؛ همین طور باید برای نیروهای متخصص کشور شرایطی فراهم نمود تا به سمت و سوی تولید محصولات ثانویه برویم و از خام فروشی که به شدت آب بر است ممانعت کرد.
درویش با اعلان اینکه زیرساخت های توسعه گردشگری پایدار در کشور باید فراهم گردد، اشاره کرد: از محل ارائه زیبایی های طبیعت و فرهنگ ایران می توان پول تولید کرد؛ کشور ما حالا در بعضی شهرها مانند اصفهان و یزد درآمد خوبی از محل توریسم پزشکی دارد باید این ها را تقویت کرد که نه آب و هوا آلوده می شود و نه زمینی گرفتار فرونشست.
وی افزود: ظرفیت های زیادی برای درآمدزایی و پیشرفت در کشور وجود دارد و به اصطلاح نباید همه تخم مرغ ها را در یک سبد گذاشت؛ کشوری که میانگین ریزش های جوی آن یک سوم میانگین جهانی است و از یک سال به سال دیگر ممکنست تا ۸۰ درصد ریزش های جوی آن تغییر کند نباید چشم امیدش فقط به آسمان باشد و ما باید از استراتژی و راهبردهایی استفاده نمائیم که بتوان وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک را کم کرد.
مدیریت حوضه ای آب به اراده سیاسی برخوردار از فهم بوم شناختی نیاز دارد
رئیس گروه محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو همین طور درباره رویکرد جدید وزارت نیرو در خصوص مدیریت حوضه ای آب، گفت: شرط نخست همین است که مدیریت آب بر طبق واقعیت های ژئو مورفولوژی و مورفومتریک حوضه های آبریز باشد اما متأسفانه این اصل رعایت نمی شد و سال ها آب را برمبنای مرزهای سیاسی مدیریت کردند و سازمان های آب منطقه ای شکل گرفت. این رویکرد بسیار اشتباه بود.
درویش اضافه کرد: مدیریت حوضه ای آب آشامیدنی اولیه بوده و امید است وزارت نیرو بتواند این امر را محقق کند ولی داشتن این رویکرد به تنها کافی نیست برای اینکه اجرای آن به یک اراده سیاسی نیاز دارد که از فهم بوم شناختی برخوردار باشند و به مقتضیات حوضه های آبریز تن دهند تا بتوان مشکلات موجود را رفع کرد.
وی اشاره کرد: بعنوان نمونه رودخانه های کرسیوند در یک استان یعنی استان فارس است و مشکل حوضه آبریزی مثل زاینده رود را که بین دو استان چهارمحال و اصفهان است، ندارد اما آنجا هم همان فاجعه رخ داده که در زاینده رود، دریاچه ارومیه و خوزستان اتفاق افتاده است؛ بدین جهت برای تحقق مدیریت حوضه ای آب اراده سیاسی باید برخوردار از فهم بوم شناختی باشد.
به گزارش گل ارکیده به نقل از مهر، سه پژوهش گر ایرانی ساکن آمریکای شمالی در مقاله اخیر خود در مجله نیچر، پرده از شرایط نگران کننده منابع آب زیرزمینی ایران برداشته اند.
سمانه اشرف و علی ناظمی از دانشگاه کنکوردیای مونترآل کانادا و امیر آقاکوچک از دانشگاه کالیفرنیا در مقاله ای که روز گذشته در نشریه «گزارش های علمی» از نشریات گروه Nature انتشار یافت، وضعیت سفره های آب زیرزمینی ایران در یک مقطع ۱۴ ساله از ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۴ را بررسی نموده اند. نتیجه این بررسی برای کسانی که دل نگرانانه مسائل آب و خاک و غذا و امنیت ایران را زیر نظر دارند، امیدوار کننده نخواهد بود.
بر اساس برآورد این سه پژوهشگر، میزان کاهش آب آبخوان ها در مقطعی ۱۴ ساله حدود ۷۴ میلیارد متر مکعب بوده است. همچنین، اضافه برداشت در ۷۷٪ مساحت ایران به نشست بیشتر زمین و شوری خاک انجامیده است. پژوهش و بررسی آمار و ارقام نشان میدهد که در این مقطع زمانی، متوسط اضافه برداشت از آبخوان های کشور در حدود ۵/۲۵ میلیارد متر مکعب در سال بوده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب