جان دوباره دریاچه ارومیه با آب وارداتی یا سرزمینی
گل اركیده: تهران- راهكارهای گوناگونی از زمان روی كار آمدن دولت یازدهم برای جان دوباره بخشیدن به دریاچه ارومیه مطرح شده كه یكی از آنها انتقال آب از دریاچه وان تركیه بود كه چندی پیش با طرح مجدد آن از جانب یك نماینده مجلس، داغ و به صدر اخبار احیای نگین فیروزه ای آذربایجان بازگشت.
سیدهادی بهادری نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی بتازگی در مصاحبه ای گفته است كه شناخت كیفیت آب دریاچه وان و تطابق آن با دریاچه ارومیه در دانشگاه های مراغه، ارومیه و تهران انجام شده و فرصت مناسبی برای احیای دریاچه ارومیه است تا آب مورد نیاز آن از وان تركیه تأمین شود.
اما معاون سازمان محیط زیست و مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق كارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه مبحث انتقال آب دریاچه وان تركیه به ارومیه را مبحث تازه ای ندانست و اضافه كرد: به نظر می رسد این اظهارات به بازدید معاون اول رییس جمهوری از دریاچه ارومیه برمی گردد كه نشاندهنده اهمیت مبحث است.
مسعود تجریشی روز چهار شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا با بیان این كه در سال 1393 زمانی كه راهكارهای احیای دریاچه ارومیه بررسی می شد، مبحث انتقال آب بین حوضه ای بعنوان یكی از طریق ها مطرح بود، خاطرنشان كرد: هم اكنون برنامه ای برای انتقال آب دریاچه وان تركیه به دریاچه ارومیه نداریم.
معاون اول رئیس جمهوری هفته دوم فروردین 97 بعد از بازدید از دریاچه ارومیه و بررسی آخرین وضعیت آن اظهار داشت: طرح احیای دریاچه ارومیه با قدرت و حساسیت خاص از جانب دولت دنبال می گردد و حتی اگر میلیاردها تومان برای آن لازم باشد باید تامین گردد، چون نمی توانیم به خشك شدن این دریاچه زیبا بی تفاوت باشیم.
اسحاق جهانگیری اضافه كرد: آنچه برای احیای دریاچه لازم و مفید باشد در قالب اعتبارات ملی و استفاده از منابع خارجی، برای این منظور مورد توجه قرار گرفته است.
*** گزینه وان روی میز هم نیست
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق كارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه ادامه داد: برنامه ما این است كه از محل صرفه جویی از آب های داخل سرزمینی دریاچه را احیا نماییم ؛ در واقع نه تنها برنامه عملیاتی برای انتقال از دریاچه وان تركیه نداریم بلكه این گزینه روی میز هم قرار ندارد.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست درباره طرح های انتقال آب بین حوضه ای به دریاچه ارومیه توضیح داد: در آن زمان انتقال آب از دریاچه سوان ارمنستان هم مطرح و جلساتی با نمایندگان مجلس و وزارت امور خارجه برگزار گردید اما مورد موافقت قرار نگرفت و پرونده بسته شد.
وی ادامه داد: حتی بحث انتقال آب دریای خزر به ارومیه هم عنوان شد و به رغم این كه ستاد احیای دریاچه ارومیه با این انتقال مخالف بود اما به لحاظ این كه در صورت انتقال چه اتفاقی برای محیط زیست رخ می دهد، وزارت نیرو یك مشاور خارجی تعیین كرد و ستاد هم تمام مطالعاتی را كه در این زمینه داشت، در اختیار مشاور قرار داد و الان هم پول مشاور را آماده كرده ایم تا گزارش را تحویل بگیریم.
مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق كارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با اشاره به اینكه همان زمان كه مطالعات خزر انجام می شد، مطالعات دریاچه وان را هم دانشگاه های دیگر برای دولت انجام دادند تصریح كرد: تمام این ها در حد مطالعه است و تهیه گزارش و انجام مطالعه دلیل بر انجام انتقال نیست. طبق مصوبه ستاد احیا باید تمام راهكارها و گزینه ها را بررسی و كار مطالعاتی انجام می شد.
تجریشی اضافه كرد: میانگین عمق دریاچه وان حدود 463 متر است ازاین رو رسیدن اكسیژن به كف دریاچه به سختی انجام می گردد و چون یك نوع ماهی در این دریاچه زیست می كند از این رو رسیدن اكسیژن برای ادامه حیات این موجود بسیار حایز اهمیت است؛ ازاین رو تركیه علاقه زیادی دارد تا مقداری آب را از این دریاچه خارج كند تا این ماهی از بین نرود.
*** برای انتقال از ارس هم برنامه ای نداریم
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در باره انتقال آب از رودخانه ارس هم اظهار داشت: مطالعات نشان داد این كار مقرون به صرفه و عملی نیست؛ چون آب بسیار گرانی است و مشكلات خاص خودش را دارد.
تجریشی اظهار داشت: حدود سه سال پیش كه این مطالعات انجام شد، نشان داد كه هر متر مكعب آب بیش از پنج هزار تومان تمام می گردد ازاین رو اگر این مقدار پول داشته باشیم و بخواهیم می توانیم در داخل سرزمین سرمایه گذاری و كشاورزی را به فناوری روز تجهیز نماییم تا در مصرف صرفه جویی شود.
وی اظهار نمود: بعضی از پروژه ها انتقال آب ده ها سال پیش مطرح شده بود، بعنوان مثال انتقال آب از دریاچه سوان حدود 10 تا 12 سال پیش بین ایران و ارمنستان مطرح بود اما وزارت امور خارجه گفت انتقالی صورت نمی گیرد و پرونده بسته شد.
تجریشی درباره وضعیت انتقال آب بین حوضه ای داخلی اظهار نمود: اما پروژه های انتقال بین حوضه ای داخلی كه صرفا برای احیای دریاچه ارومیه است، به خوبی پیش می رود.
دریاچه ارومیه نام دریاچه ای در شمال غربی كشورمان است كه مساحت آن در تابستان 2015 میلادی حدود شش هزار كیلومتر مربع بود كه در ردیف بیست و پنجمین دریاچه بزرگ دنیا از نظر مساحت قرار داشت و بزرگ ترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچهٔ بزرگ آب شور دنیا محسوب می شد.
اما این نگین فیروزه ای از اواسط دهه 1380 آغاز به خشك شدن كرد و در مدت كمی وسعت آن به شدت كاهش پیدا كرد و بنا بر آمار بین المللی تا سال 2015 حدود 80 درصد از مساحت آن خشك شد؛ نجات دریاچه از بحران مورد تاكید دولت یازدهم و در ادامه آن، دولت دوازدهم قرار گرفت كه به این معناست حال دومین دریاچه شور جهان تحت هر شرایطی باید خوب شود.
راه اندازی ستاد احیای دریاچه ارومیه جزو اولین مصوبه های دولت تدبیر و امید بود كه مسئولیت آن به معاون اول رئیس جمهوری واگذار شد و تصمیم های مهم و اثرگذار اتخاذ شده نشان دهنده این است كه دولت تحت هیچ شرایطی نمی تواند نسبت به دریاچه ارومیه بی تفاوت باشد.
بهره وری بهینه از منایع آبی حوضه آبریز، تغییر كاربری های اراضی كشاورزی، مسدودسازی چاه های غیرمجاز و كنترل وضعیت چاه های مجاز در حوضه آبریز دریاچه همچون اقدام های اجرایی احیای دریاچه است و هم اكنون با لایروبی مسیرهای رودخانه ای در استان های آذربایجان شرقی و غربی، آب های روان به راحتی وارد دریاچه می گردد.
حوضه آبریز دریاچه ارومیه توسط 21 رودخانه دائمی و 39 رودخانه دوره ای سیراب می گردد. دریاچه ارومیه یك حوزه آبی بسته است كه آب آن از محل بارش مستقیم و روان آب ورودی از آب راهه ها و رودخانه ها تامین می گردد.
ستاد احیای دریاچه ارومیه در گام نخست، مطالعاتی را برای احیای این دریاچه آغاز كرد و در سریع ترین زمان ممكن طرح های 44 گانه نهایی برای احیای این دریاچه در دستور كار قرار گرفت.
دریاچه ارومیه در قالب طرح احیای دریاچه ارومیه مقرر است ظرف مدت 10 سال به تراز اكولوژیك خود برسد و یكی از مهمترین مصوبه های این ستاد كاهش 40 درصدی مصرف آب كشاورزی در حوضه آبریز این دریاچه به واسطه انتقال آب با لوله های پلی اتیلنی از منبع تا مزرعه است.
علمی 9014**1440
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب