عضو كمیسیون مناطق حفاظت شده IUCN:
مدیریت سنتی جنگلهای هیركانی متوقف شود، نظر كارشناسان آزاد لحاظ نشد
گل اركیده: عضو كمیسیون مناطق حفاظت شده IUCN با تاكید بر تدوین برنامه استراتژیك اظهار داشت: ثبت جهانی جنگل های هیركانی به تنهایی اتفاق خاصی را رقم نمی زند و باید سیستم مدیریت سنتی در آن متوقف شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- زهرا بهرامی: ثبت جنگل های هیركانی در لیست جهانی می تواند اتفاقات مثبتی و كمك های فنی و مالی جهانی را به همراه داشته باشد به شرط اینكه برنامه استراتژیك بلندمدت، میان مدت و كوتاه مدت با بهره گیری از نظرات كارشناسان تدوین و اجرا شود و از مدیریت سنتی در این عرصه عبور نماییم.
یك میلیون و ۹۰۰ هزار هكتار از جنگل های نوار شمالی ایران از آستارا در غرب گیلان تا گلیداغ در شرق گلستان به جنگل های هیركانی مشهور هستند كه جمعه گذشته (۱۴ تیرماه) ۱۵ نقطه از این جنگل شامل قسمتی از پارك ملی گلستان، جنگل ابر، جهان نما، جنگل زرین گل، بولا، جنگل الیمستان، جنگل واز، حوزه كجور نوشهر، چهارباغ چالوس، جنگل خشك داران، گشت رودخان و منطقه حفاظت شده لیسار در چهل و سومین اجلاس كمیته میراث جهانی یونسكو در لیست میراث جهانی به ثبت رسیدند.
با مزدك دربیكی عضو كمیسیون مناطق حفاظت شده IUCN، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، دارنده مدرك دكترای محیط زیست و داور IUCN كه از جانب یونسكو طرح جنگل های هیركانی و ارسباران را مورد ارزیابی قرار داده، حول محور ثبت جهانی جنگل های هیركانی به گفتگو نشستیم.
*ثبت جهانی جنگل های هیركانی چه اتفاقاتی را برای این اكوسیستم می تواند رقم بزند؟
وقتی یك میراث طبیعی و یا فرهنگی ثبت جهانی می شود دیگر در مرز سیاسی یك ملت و دولت نمی گنجد و متعلق به تمام بشریت است. جنگل های هیركانی به هم به سبب اكوسیستم بسیار خاص كه از عصر یخبندان میلیون ها سال پیش باقی مانده اند یك سرمایه جهانی محسوب می شوند.
وقتی یك اثر طبیعی یا میراثی ثبت جهانی می شود می توانیم روی كمك های فنی و مالی بین المللی حساب نماییم.
*به طور مشخص چه كمك هایی؟
وقتی یك اثر ثبت جهانی می شود به یك دغدغه مشترك جهانی تبدیل می شود و این مساله می تواند اتفاقات مثبتی را به همراه داشته باشد؛ بودجه های بین المللی برای انجام برخی مطالعات، دریافت مشاوره های فنی، تشكیل دیتا بانك ها و برگزاری كارگاه های آموزشی برای كارشناسان و متخصصان ایرانی و … قسمتی از این كمك هاست و وقتی اثری ثبت جهانی می شود هر اتفاقی در آن می تواند واكنش های بین المللی به همراه داشته باشد.
*اما پس از ثبت جهانی برج قابوس اتفاق خاصی رخ نداد؟
آنچه اتفاق می افتد و آنچه مردم انتظار دارند باهم متفاوت است؛ اگر انتظار داریم پس از ثبت جهانی یك اثر طبیعی یا تاریخی یك دفتر عریض و طویل راه بیفتد و بودجه كلانی اختصاص پیدا كند و سوژه حفاظت درست شود نه از این خبرها نیست؛ این مساله بیشتر از هر چیزی به عملكرد دولت بستگی دارد؛ كمااینكه برج قابوس اگر ثبت جهانی نمی شد همین اداره مستقل و چند گام مثبت هم توسط میراث فرهنگی استان و كشور انجام نمی شد. باید واقع گرایانه و منطقی به سوژه نگاه نماییم. ثبت جهانی در عین اینكه یك فرصت است نباید سطح توقع را بالا ببرد.
*با ثبت جهانی یك اثر انتظار می رود در حوزه های مختلف خصوصاً حفاظت اتفاقات مثبتی رقم بخورد.
بله. در گزارش ارائه شده از طرف ایران ادعا شده جنگل های ایرانی از اهمیت جهانی برخوردار می باشد و آنرا ثبت كنید؛ وقتی ما چیزی را ادعا می نماییم نمی توانیم همان مدیریت سنتی را اعمال نماییم و انتظار داشته باشیم كه با این سیستم مدیریتی سنتی به ما بودجه، كارشناس و مشاوره بدهند باید برای این مساله برنامه داشته باشیم خصوصاً اینكه لكه های مختلفی در چند استان در چارچوب یك مجموعه (جنگل های هیركانی) ثبت شده است. باید برای این مساله برنامه استراتژیك بلندمدت، میان مدت و كوتاه مدت داشته باشیم.
باید بدانیم این لكه های ثبت شده باید در یك چشم انداز ۲۰ ساله به چه وضعی برسند و وضعیت مطلوبشان چگونه است، چه خطراتی آنها را تهدید می كند و باید حذف شود.
در واقع مسائل مختلف باید در چارچوب برنامه بلند، میان و كوتاه مدت به تفصیل مورد بررسی قرار گیرند و برنامه های عملیاتی آن مشخص و اجرا شود.
*به طور مشخص چه برنامه هایی مدنظر است؟
به عنوان مثال الان پارك ملی گلستان، جهان نما و جنگل ابر در گلستان با بحران های جدی مواجهند، باید برنامه ریزی شود و برنامه عملیاتی نوشته و اجرا شود و بودجه اختصاصی برای آنها تصویب شود؛ ضمن اینكه باید برای خروج دام از جنگل و قطع بهره برداری از مناطق آزاد خارج از مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست كه زیر نظر سازمان جنگل ها اداره می شدند و همین طور جاده های دسترسی كه خصوصاً در مازندران مشكل جدی هستند باید بطور كارشناسی كار شده و برنامه آن نوشته شود تا یك اتفاق مثبت در این عرصه رقم بخورد. هرچند به اعتقاد بنده اگه رویه فعلی دنبال شود خیلی نمی توان امید داشت.
*جمله پایانی شما معترضه است. مشخصاً نسبت به كدام رویه انتقاد دارید؟
سازمان میراث فرهنگی در تهیه پرونده جنگل های هیركانی بسته عمل كرد و در گزارشی كه دولت ایران برای یونسكو فرستاد اسمی از كارشناسان برجسته حوزه های مختلف دیده نشد و تیم تدوین كننده دولتی ها بودند و از ظرفیت كارشناسان آزاد و اساتید دانشگاهی كمتر استفاده شد. بدین سبب در تهیه برنامه عملیاتی و تدوین برنامه های بلند، میان و كوتاه مدت برای جنگل های هیركانی باید نظرات كارشناسان مختلف استانی دریافت شده و در سطح ملی بررسی و بحث شود؛ بازهم تاكید می كنم اگر روند تهیه گزارش ادامه یابد نمی توان امید داشت اتفاق مثبتی بعد از ثبت جهانی جنگل های هیركانی رقم بخورد. كمااینكه در فهرست اسامی تهیه كنندگان گزارش اسمی از گلستان نبود كه جای بحث داشت و بعنوان داور در نقد گزارش این مساله را به یونسكو و IUCN منتقل كردم. بازهم یادآور می شوم اگر در تعامل دو طرفه با كارشناسان آزاد و اساتید دانشگاهی برنامه ها عملیاتی و اجرایی نشود نمی توان امید داشت با ثبت جهانی اتفاقات مثبتی برای جنگل های هیركانی رقم بخورد.
منبع: گل اركیده
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب