پیامدهای عدم تأمین حق آبه تالاب؛
سیاه بختی عروس تالاب های ایران، گاوخونی كانون ریزگرد می شود؟
گل اركیده: امروز ریزگردهای گاوخونی دیگر یك افسانه نیست بلكه با عنایت به اثبات انباشت فلزات سنگین در تالاب، بی تدبیری و پشت گوش اندازی این مورد خطرات جدی را برای شهرهای اطراف به دنبال خواهد داشت.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها - فاطمه كازرونی: خبر تكان دهنده است، اینكه واگیردار بودن بیماری گاوخونی دیگر به اثبات رسیده است و هیچ مسئولی نمی تواند به علت عدم وجود پژوهش آماری از زیر بار مسئولیت اجرای مصوبه های قانونی یا برنامه ریزی برای احیای تالاب شانه خالی كند، سرفه های مكرر گاوخونی دیگر تنها از خشكی گلوی عروس تالاب های ایران برنمی خیزد بلكه همچون یك بیماری ویروسی در هر التهاب و تب تالاب، در كمین مناطق اطراف تالاب است.
اتمام پژوهش در ارتباط با انباشت سموم و فلزات سنگین در تالاب گاوخونی دیگر یك ادعا نیست و به قول كارشناسان اگر هرچه سریع تر چاره ای برای تأمین حق آبه تالاب اندیشیده نشود دیگر تنها ورزنه ای هایِ صبور شاهد از میان رفتن سبزآبی تالاب و زیستگاه های اطراف آن نیستند بلكه دود خشكی تالاب به چشم منطقه خواهد رفت.
گلوی ملتهب گاوخونی حادثه آفرین می شود؟!
دراین ارتباط رئیس اداره پژوهش و فناوری اداره كل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفت وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینكه دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان و محیط زیست اصفهان از بیش از سه سال پیش پژوهشی در ارتباط با اثرات خشكی تالاب گاوخونی آغاز كردند، تصریح كرد: این طرح با مبحث بررسی اثرات زیست محیطی خشك شدن تالاب بین المللی گاوخونی به سرانجام رسیده است.
كیوان نعمتی با اشاره به اینكه بر روی این طرح سه سال و چهار ماه كار تحقیقاتی و عملیاتی انجام شده است، اضافه كرد: در طول این زمان نمونه های مختلفی از بخش های مختلف تالاب گاوخونی دریافت و مقایسه شده است.
در طول دوره های پیشرفت خشكسالی در این منطقه، فلزات سنگین سرب، روی و كادمیوم در تالاب نمایان شده است وی با اشاره به اثبات پدیدار شدن فلزات سنگین در «گاوخونی» با پیشرفت خشك سالی تالاب تاكید كرد: به علت رطوبت بسیار اندك تالاب، هنوز گاوخونی در وضعیت نامناسبی قرار ندارد اما در صورت تأمین نشدن حق آبه تالاب این فلزات سنگین منشأ اثرات ناگواری برای تمامی شهرهای اطراف خواهد بود.
رئیس اداره پژوهش و فناوری حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به اینكه در این پژوهش میزان متوسط سرب، روی و كادمیوم در خاك حوضچه آبریز و پوسته طبیعت منطقه موردمطالعه قرار گرفته است، اظهار داشت: بر این اساس در طول دوره های پیشرفت خشك سالی در این منطقه، فلزات سنگین سرب، روی و كادمیوم در تالاب نمایان شده و میزان سرب و كادمیوم در خاك این حوضچه آبریز و كادمیوم در رسوبات پوسته منطقه بیشتر بوده است.
خطر ریزگردها و سونامی نمك در كمین منطقه
وی تاكید كرد: این اخطار وجود دارد كه در صوت عدم تأمین حق آبه زیست محیطی گاوخونی این تالاب در آینده نزدیك به منبع اصلی تولید ریزگردهای سمی بخصوص در فصولی كه باد غالب در استان اصفهان از غرب به شرق می وزد، تبدیل گردد.
نعمتی با تصریح بر این نكته كه خشك شدن تالاب خطر سونامی نمك را هم به دنبال دارد، اظهار داشت: این نوع سونامی باعث از میان رفتن زمین های كشاورزی و نابودی هزاران هكتار دشت حاصلخیز هم خواهد شد.
وی افزود: به طوركلی مشكلات زیست محیطی ناشی از تالاب گاوخونی تنها گریبان گیر اصفهان نخواهد بود و تمامی شهرهای اطراف و پایتخت را هم در برمی گیرد و این هشداری است كه با عنایت به اثبات انباشت فلزات سنگین در گاوخونی باید جدی گرفته شود.
ضرورت تولید كارگروه احیای تالاب گاوخونی همانند دریاچه ارومیه
رئیس اداره پژوهش و فناوری حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به لزوم تولید كارگروه احیای تالاب گاوخونی همانند احیای دریاچه ارومیه در سطح استانی تاكید كرد: بر این اساس باید در قالب این كارگروه حق آبه زیست محیطی تالاب گاوخونی به میزان ۱۷۰ میلیون مترمكعب در سال در جهت فعال شدن تالاب و جلوگیری از تولید گردوغبار تخصیص داده شود و از برداشت های غیرمجاز در راه رودخانه تا تالاب هم جلوگیری به عمل آید.
با وجود اینكه بارها آژیر خطر در ارتباط با پراكنش ریزگردهای سمی از جانب تالاب به سمت شهرهای اطراف به صدا درآمده است و هر بار تنها به لطف الهی از آن دور شده ایم اما مسئولان حركت خاصی انجام نداده اندبا توجه به فرارسیدن فصل گرما، خشك شدن سطح تالاب دل نگرانی های تازه ای بوجود آورده است، پژوهش مذكور سه سال و چهار ماه طول كشیده است و به قول پژوهشگران تا زمان اتمام آن هنوز سطح تالاب به شكل كامل خشك نشده بود اما اینكه هنوز ما در همان شرایط آخر پژوهش سه سال و چهارماهه قرار داریم یا شرایط خطرناك تری را تجربه می نماییم موضوعی است كه باید موردتوجه ویژه قرار گیرد.
رطوبت در سطح گاوخونی به حداقل ممكن رسیده است
دراین ارتباط فعال محیط زیست ساكن ورزنه در گفت وگو با خبرنگار مهر، به خشك شدن سطح دریاچه گاوخونی در شرایط فعلی اشاره نمود و تصریح كرد: در اردیبهشت ماه امسال بارندگی های بسیار خوبی را در محدوده تالاب گاوخونی شاهد بودیم كه نسبت به سال های گذشته در همین زمان مناسب ارزیابی می گردد چراكه با بارندگی در بخش دریاچه نمك مقداری آب هم وارد تالاب شد.
وی اضافه كرد: این بارندگی ها اندكی سطح رطوبت تالاب را افزایش داد اما اكنون وارد فصل گرم سال شده ایم و رطوبت در سطح خاك گاوخونی به حداقل ممكن رسیده است.
احمد شهبازی با اشاره به اینكه در شرایطی كه در ماه مرداد قرار داریم سطح خود دریاچه كاملاً خشك شده است و قطره ای آب در آن مشاهده نمی گردد، اظهار داشت: تنها در بخش دلتای تالاب و بخش هایی از حواشی گاوخونی مقدار كمی آب وجود دارد.
زنگ خطر دوباره برای تالاب با ادامه شرایط خشك سالی تا مهرماه
وی با تصریح بر این نكته كه تالاب گاوخونی تا حدودی كاركرد رطوبتی خویش را به علت همان بارش های اردیبهشتی حفظ نموده است، بیان داشت: این مطلب بدان معنا نیست كه گاوخونی شرایط خطرناكی را پیش رو ندارد بلكه در صورت عدم بارندگی و یا تأمین حق آبه گاوخونی در اواخر شهریورماه یا مهرماه امكان دارد شاهد نامناسب شدن شرایط باشیم.
نماینده میراث فرهنگی و فعال محیط زیست ساكن ورزنه افزود: در چنین شرایطی باید منتظر وخیم تر شدن وضعیت تالاب باشیم مگر اینكه خداوند لطف كرده و با بارندگی های مناسب در فصل پاییز از شرایط خطرناكی كه ناشی از خشك شدن گاوخونی است، بگریزیم.
مسئولان عزم جدی ندارند و گاوخونی شوخی ندارد!
وی با تاكید بر لزوم برنامه ریزی های بلندمدت دراین ارتباط اظهار داشت: البته عزمی دراین ارتباط در مسئولان ندیده ایم و باوجوداینكه بارها آژیر خطر در ارتباط با پراكنش ریزگردهای سمی از جانب تالاب به سمت شهرهای اطراف به صدا درآمده است و هر بار تنها به لطف الهی از آن دور شده ایم اما مسئولان حركت خاصی انجام نداده اند كه از آن سیاست و عزم جدی دولت برای رفع این مشكلات برداشت شود.
هنوز مسئولان برنامه بلندمدتی برای احیای گاوخونی عرضه نكرده اند
شهبازی افزود: نكته عجیب اینكه مسئولان هیچ برنامه ای مانند برنامه بلندمدت دریاچه ارومیه برای تالاب عرضه و اجرا نكرده اند كه نشان از رفع فاز به فاز مشكلات مهم ناشی از خشكی گاوخونی باشد.
وی افزود: باید همانند برنامه های جامعی كه در موضوعات مختلف تدوین می گردد شاهد برنامه ای بلند مدت برای احیای تالاب گاوخونی باشیم به شكلی كه هرسال به بخشی از اهداف موجود دست پیدا نماییم.
دانیالی: مسئولان وزارت نیرو اعتقادی به حقابه محیط زیست ندارند
مشكلات زیست محیطی تالاب گاوخونی مربوط به امروز و روز گذشته نیست، سال هاست كه رسانه ها از سفیدبخت نشدن عروس تالاب های ایران گزارش نوشته اند و كارشناسان از تابلوی مرئی «خطر مرگ» بر تن گاوخونی سخن فرسایی كرده اند اما در طول این چند سال مسئولان كشوری تنها و تنها قول ها و نامه های كاغذی را به دست طبیعت سپردند و برخی هم عدم اثبات خطرزا بودن رسوب های گاوخونی را بهانه بی تدبیری و عدم آینده نگری خود كردند.
مدیركل محیط زیست استان اصفهان در گفت وگو با خبرنگار مهر، در پاسخ به این سؤال كه با عنایت به اثبات انباشت فلزات سنگین در گاوخونی چه اقدامات و برنامه ریزی های جدیدی دراین ارتباط در حال انجام است؟ اظهار داشت: مشكلات گاوخونی به استاندار اصفهان طی نامه ای ابلاغ گردیده است و مبحث را به سازمان محیط زیست برای چاره اندیشی بیشتر هم اعلام كردیم كه امیدواریم در این زمینه تدابیر لازم را اتخاذ كنند.
رحمان دانیالی با اشاره به اینكه طرح تأمین نیاز آبی تالاب به اتمام رسیده است، اضافه كرد: شرایط بد تالاب گاوخونی بارها با مسئولان مطرح گردیده است.
وی با اشاره به اینكه زنگ خطر برای تالاب گاوخونی به صدا درآمده اما توجه لازم به آن نمی گردد، خاطرنشان كرد: پس از آب شرب، حقابه زیست محیطی در اولویت محیط زیست قرار دارد اما مسئولان وزارت نیرو اعتقادی به این حقابه ندارند.
قول مسئولان استانداری برای انتقال مشكلات خشكی گاوخونی به وزارت نیرو
وی در پاسخ به این سؤال كه چرا هیچ برنامه مدونی در طول سال های اخیر برای احیای مرحله به مرحله تالاب برنامه ریزی نشده است، بیان داشت: ای كاش دراین ارتباط از مدیریت بحران استانداری اصفهان سؤال كرده و برنامه ها را از آن ها می پرسیدید.
تخصیص پساب به گاوخونی تداومی نداشت و به شكل فصلی اختصاص پیدا كرد ضمن اینكه در راه هم برداشت هایی از همین پساب اتفاق افتاد، اتفاقاتی مانند رهاسازی مقطعی آب یا تخصیص پساب بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته است
مدیركل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در پاسخ به این سوال كه محیط زیست در تعاملات خود با مسئولان در ارتباط با تالاب چه تدابیری اندیشیده است؟ خاطرنشان كرد: ما نامه ای ارسال و پیشنهاداتی مطرح كردیم در خصوص اینكه باید همانند دریاچه ارومیه و با همان حساسیت برنامه ها جلو برود و مدیریت بحران استان قرار بود با وزارت نیرو هماهنگی هایی در این ارتباط داشته باشد.
حفظ رطوبت تالاب با تأمین پساب موضوعی است كه به شكل كمرنگ در سال های گذشته مطرح اما در چرخه برنامه ریزی برای تالاب و درست همانند برنامه جامع مدیریت زیست بوم حوضه آبریز تالاب بین المللی گاوخونی در افق برنامه های مسئولان گم شد، برنامه ای كه دو سالی است بی نتیجه و تنها در حد حرف باقی مانده است.
یك فعال محیط زیست ساكن ورزنه با اشاره به اینكه پسابی كه قرار بود به منظور مرطوب سازی تالاب اختصاص یابد مقطعی بوده است، تصریح كرد: این پساب كه شامل فاضلاب تصفیه شده شهر اصفهان بود به همراه مقداری سرریز آب كشت به سمت تالاب و بارندگی های فصلی در زمینه مرطوب سازی تالاب گاوخونی تا حدودی كمك كننده بود.
شهبازی با اشاره به اینكه تخصیص این پساب به تالاب گاوخونی تداومی نداشت و به شكل فصلی اختصاص پیدا كرد ضمن اینكه در راه هم برداشت هایی از همین پساب اتفاق افتاده بود، اضافه كرد: به نظر می رسد اتفاقاتی مانند رهاسازی مقطعی آب یا تخصیص پساب بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته است.
پساب هدایت شده به سمت گاوخونی یك حركت مردمی بود
در شرایط كنونی و با عنایت به عكس العمل های قبلی، تأمین این حق آبه را از سمت وسوی مسئولان امری بعید می دانیم اما ازنظر رفع مشكل به یقین در پیش گرفتن چنین نگاهی از جانب مسئولان در سطح ملی لزوم دارداما مدیركل محیط زیست اصفهان درباره مقطعی بودن پساب تالاب گاوخونی به مهر اظهار داشت: این پساب با مساعدت و همراهی توسط مردم محلی به سمت تالاب هدایت شده بود و هیچ پسابی از جانب مسئولان به این تالاب بین المللی اختصاص داده نشد.
به گفته كارشناسان در شرایط خطرناك فعلی تامین حق آبه تالاب گاوخونی ضرورتی اجتناب ناپذیر است، موضوعی كه مسئولان گویی از به زبان آوردن آن هم ترس دارند.
شهبازی، كارشناس محیط زیست در پاسخ به این سؤال كه تأمین حق آبه تالاب گاوخونی تا چه میزان می تواند در رفع خطرات ناشی از خشكی تالاب گاوخونی و گسترش ریزگردهای سمی مؤثر باشد، اظهار داشت: در شرایط كنونی و با عنایت به عكس العمل های قبلی، تأمین این حق آبه را از سمت وسوی مسئولان امری بعید می دانیم اما ازنظر رفع مشكل به یقین در پیش گرفتن چنین نگاهی از جانب مسئولان در سطح ملی لزوم دارد.
به نظر می رسد بهانه ها برای عدم تأمین حق آبه گاوخونی ادامه دارد اما انتظار این است همان گونه كه امسال بحران كم آبی در اصفهان را با تدبیر مناسب طی كردیم، مسئولان خطرات ناشی از خشك سالی گاوخونی را هم پشت گوش نیندازند.
شیشه فروش: پژوهشی درباره گاوخونی از جانب محیط زیست به ما عرضه نشده است
اما با عنایت به اینكه دانیالی مدیركل محیط زیست استان اصفهان اعتقاد دارد اقدامات لازم در ارتباط با گاوخونی را باید از مدیریت بحران استان سؤال كرد به سراغ منصور شیشه فروش رفتیم.
برخلاف صحبت های دانیالی در ارتباط با انعكاس مطلب به استانداری و اینكه مقرر است این مركز مطالب را به وزارت نیرو انتقال دهد، منصور شیشه فروش مدیركل مدیریت بحران استان اصفهان در گفت وگو با خبرنگار مهر، در ارتباط با اقدامات این سازمان برای جلوگیری از خطر گسترش سونامی نمك و شن از تالاب گاوخونی تصریح كرد: هنوز پژوهش مذكور از جانب اداره كل حفاظت محیط زیست به استانداری عرضه نشده و بعد از دریافت نامه از محیط زیست چاره اندیشی انجام می شود! موضوعی كه طرح آن تعجب دانیالی را هم در برداشت و این صحبت را ناشی از برداشت اشتباه به خاطر دغدغه های زیاد این مقام مسئول برشمرد.
از یك سو محیط زیست اصفهان مدعی عرضه نتایج پژوهش های خشكی تالاب گاوخونی به استانداری اصفهان است و از جانب دیگر جای این سؤال وجود دارد كه به فرض عدم ارسال نتایج این طرح پژوهشی، آیا مسئولان استانداری اصفهان نگاهی هرچند اندك به رسانه های استان نداشته اند تا متوجه نتایج این پژوهش شوند؟
تدبیر انسانی به شكلی است كه برای هر نوع خطری حتی در صورت احتمال اندك چاره اندیشی كند اما اینكه مسئولان در برابر یك پژوهش ثابت شده درباره خطرات خشكی گاوخونی سكوت كرده اند به واقع جای تعجب دارد، شاید فراموش كرده ایم كه اگر آب مایه حیات است، خشك شدن تالاب ها هم عاملی برای بیماری و افزایش مرگ ومیر به حساب می آید، اكنون به قول پژوهشگران سونامی شن و نمك گاوخونی دیگر یك سراب نیست بلكه اگر چاره ای برای حق آبه قانونی تالاب اندیشیده نشود، انتقام طبیعت از بی تدبیری های مداوم متولیان اصلاً دور نیست!
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب