انتقاد رئیس فراكسیون مدیریت شهری از اعتبارات شهری بودجه ۱۴۰۲؛
کل اعتبار توسعه حمل و نقل سال آینده فقط به اندازه ساخت یک کیلومتر مترو است!
به گزارش گل ارکیده، رییس فراکسیون شوراها و مدیریت شهری مجلس اظهار داشت: اعتبارات مربوط مقابله با آلودگی هوا در بودجه سنوات اخیر بسیار ناچیز است و سهم این مهم در لایحه بودجه سال 1402، تنها 0.27 درصد از کل بودجه است.
به گزارش گل ارکیده به نقل از ایسنا، محسن پیرهادی، نماینده تهران و رییس فراکسیون شوراها و مدیریت شهری مجلس در گفتگو با ایسنا معتقد می باشد که سهم کمتر از نیم درصدی مقابله با آلودگی هوا از بودجه سالیانه کل کشور نشان از این دارد که هنوز اهمیت پرداختن به این مسئله برای دولت و قاطبه مجلس در اولویت قرار نگرفته است.
پیرهادی با اشاره به اینکه ۴۰ درصد از اعتبارات مقابله با آلودگی هوا در ردیف بودجه های متفرقه سرگردانند، آگاهی داد که باوجود رشد ۴۰۰ درصدی عوارض شماره گذاری خودرو های وارداتی، لایحه بودجه فاقد برنامه ای کاهش آلایندگی صنایع و حفظ محیط زیست که در سنوات گذشته در بودجه وجود داشت است.
به گفته نماینده مردم تهران در مجلس چون تفکیک برنامه ای یا دستگاهی برخی ردیف های اعتباری مقابله با هوای پاک معین نیست و عملکرد آنها نیز در گزارش های دیوان محاسبات قید نمی گردد، پایش و رصد اعتبارات مذکور و ارزیابی عملکرد دولت در ارتباط با آنها برای مجلس و سایر نهادهای نظارتی بسیار دشوار است.
او در این مصاحبه خواهان نظارت پذیر شدن بودجه و اعتبارات مقابله با هوای پاک شد و سه پیشنهاد اساسی برای پایان دادن به سرگردانی در بخش تامین منابع و اعتبارات مقابله با آلودگی هوا ارائه کرد.
مدتی است در شناسایی منشا آلودگی هوا مسئولان اظهار نظر های متفاوتی می کنند و اینطور به نظر می آید که حتی در شناسایی ریشه این معضل با هم اتفاق نظری ندارند، ریشه بروز آلودگی هوا در کلانشهرها و تبدیل شدن آن به یک معضل فراگیر را چه می دانید؟
عوامل آلودگی هوا در دو دسته کلی عوامل طبیعی همچون گرد و غبار، طوفان، حریق و... و عوامل انسان ساخت شامل عوامل ثابت همچون صنایع و کارخانجات و عوامل متحرک یا وسایل نقلیه قرار می گیرند. بر طبق نگاه کارشناسی و مطالعات مختلف انجام شده آلودگی ناشی از وسایل نقلیه و گرد و غبار که عمدتاً از کشورهای همسایه وارد می شود، دو منشاء اصلی آلودگی هوا در کشور است.
معضل آلودگی هوا امسال چهره جدید از خود نشان داد در یک نمونه آن در ۱۲۰ روز تحصیلی امسال، دانش آموزان تنها ۳۸ روز در کلاس های درس حاضر شده اند، رشد آمار فوت شدگان بر اثر آلودگی هوا امسال و تشدید مراجعه به اورژانس در ایام با وضعیت قرمز و نارنجی هوا و... مصادیقی از بحرانی شدن این معضل است، چرا عزم جدی ای برای حل این معضل از طرف دستگاههای مسئول دیده نمی شود؟
متاسفانه اعتبارات مربوط با مقابله با آلودگی هوا در بودجه سنوات اخیر بسیار ناچیز است و سهم این مهم لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، تنها ۰.۲۷ درصد از کل بودجه است
متاسفانه در سال های اخیر، افزایش انتشار و غلظت آلاینده ها و افزایش آلودگی هوا، یکی از معضلات مهم کشور، به ویژه در کلانشهرها بوده است. این مسئله، علاوه بر تاثیرات منفی بر کیفیت زندگی و سلامت شهروندان که در طولانی مدت هزینه های هنگفتی را بر نظام سلامت وارد می نماید و ابعاد و نتایج اقتصادی نیز دارد و با تعطیلی سازمانهای دولتی و واحدهای تولیدی در روزهای اوج گیری آلودگی، بر رشد اقتصادی و راندمان نیز تاثیر می گذارد.
در بحث قانون هوای پاک که از سال ۹۶ مصوب شده ۲۳ دستگاه مسئول هستند، اما متاسفانه حتی شاهد برگزاری جلسات مستمر و منتج به نتیجه از طرف این نهادها نیستیم و اقدام ملموس آنها به تصمیم اورژانسی تعطیلی مدارس و گاهی ادارات و تعطیلی کشور خلاصه می شود، واکاوی این تعلل که بخشی به ترک فعل و به عدم توانمندی مدیران مربوطه و بخش دیگر به سهم ناچیز قانون هوای پاک در بودجه سال های اخیر باز می گردد نیازمند برخی ورود بدون فوت وقت و موثر نهادهای ناظر و بالادستی است.
عدم اختصاص بودجه مناسب به بحث قانون هوای پاک تا چه میزان بر استمرار این روند اثر گذار بوده است؟
متاسفانه اعتبارات مربوط با مقابله با آلودگی هوا در بودجه سنوات اخیر بسیار ناچیز است و سهم این مهم لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، تنها ۰.۲۷ درصد از کل بودجه است، همانطور که گفتم سهم کمتر از نیم درصدی این مهم از بودجه سالیانه کل کشور نشان از این دارد که هنوز اهمیت پرداختن به این مسئله برای قاطبه دولت و مجلس در اولویت قرار نگرفته است.
موید این امر نگاهی به سهم اعتبار مقابله با آلودگی هوا از کل بودجه سالانه در ۴ سال اخیر است، این اعتبار امسال (۰.۲۵ درصد)، در سال ۹۹ (۰.۲۸) درصد و در سال ۹۸ (۰.۴۲ ) درصد بودجه سالیانه کشور بوده و سهم آن در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲(۰.۲۷ ) درصد در نظر گرفته شده است. ارقامی کوچک و حداقلی که خود گواه چرایی عدم حل این مسئله و تبدیل شدن آن به معضل است.
رقم دقیق بودجه مقابله با آلودگی هوا در لایحه بودجه ۱۴۰۲ چقدر است؟
در لایحه بودجه سال آینده، حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای سه برنامه مربوط به آلودگی هوا یعنی مدیریت آلاینده ها، بیابان زدایی و حمل و نقل عمومی، از محل اعتبارات عمومی و ذیل دستگاههای متولی پیش بینی شده است.
همچنین مبلغ حدود ۲۰۰۰ میلیارد تومان نیز از محل ردیف های متفرقه در نظر گرفته شده است. یعنی مجموع اعتبارات پیش بینی شده برای مقابله با آلودگی هوا در لایحه بیش از ۵ هزار میلیارد تومان است. رقمی ناچیز که ۱۲۰۰ شهر ذی نفع آن هستند و باید از این اعتبارات بهره ببرند.
از طرفی اعتبارات متفرقه دارای ۱۹ ردیف عنوان است و جالب این که از این ۱۹ ردیف عنوان ۷ ردیف هستند که از ۵- ۶ سال پیش اعتباری به آنها تعلق نگرفته است و اعتبار دیگر ردیف بودجه ها هم عمدتاً سیر کاهش داشته است.
میزان اعتبارات به میزانی حداقلی و ناچیز است که عملا مدیریت شهری نمی تواند با استفاده از این اعتبارات کار موثری از پیش ببرد به عنوان مثال در ردیف بودجه «اجرای طرح ناحیه کاهش آلودگی هوا برای کاهش آلودگی هوا و توسعه حمل و نقل عمومی شهر تهران و دیگر شهرهای دارای آلودگی » میزان اعتبار ۸۱ میلیارد تومان در نظر گرفته است. این اعتبار برابر است با ۵۰ متر متروی شهری و یا خرید ۸ دستگاه اتوبوس شهری، خب قضاوت درباره ی چرایی عدم نوسازی و بهسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کاری خیلی سختی نیست، این هزینه برای ساخت ۵۰ متر مترو شهری جوابگوی نیاز کدام شهر است؟ یا با خرید ۸ دستگاه اتوبوس شهری می توان سیستم حمل و نقل داخلی کدام شهر را نوسازی کرد؟
۴۰ درصد از اعتبارات مقابله با آلودگی هوا در ردیف بودجه های متفرقه سرگردانند
در موردی دیگری برای جایگزینی خودرو های فرسوده ناوگان حمل و نقل عمومی در بخش انجام تعهدات و تکالیف قانون هوای پاک ۸۴۰ میلیارد تومان معادل خرید ۸۴ اتوبوس شهری به این جایگزینی اختصاص داده شده است، در ردیف اعتبار حقوق و عوارض گمرکی واردات واگن و تجهیزات شرکت های قطار شهری مبلغ ۲۷ میلیارد تومان لحاظ شده است، در حالیکه قیمت خرید یک واگن مترو حداقل ۱۷ میلیارد تومان است، این اعتبار در حالیکه فقط مترو تهران به حداقل ۲ هزار واگن نیاز دارد معنایی جز بی توجهی به قانون هوای پاک و ضرورت مقابله با آلودگی هوای تهران ندارد.
در برخی قوانین منابع درآمدی در زمینه عوارض و جرایم به حوزه هوای پاک اختصاص یافته است این موارد در بحث مقابله با آلودگی هوا موثر نیستند؟
طی سال های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲، بصورت میانگین حدود (۴۰) درصد از کل اعتبارات مربوط به مقابله با آلودگی هوا در قوانین و لوایح بودجه، در قالب ردیف های متفرقه درج شده است.
مجموع درآمدهای پیش بینی شده از ردیفهای در رابطه با مقابله با آلودگی هوا در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۱ معادل (۳۲) درصد افزایش داشته، که عمده این افزایش مربوط به عوارض شماره گذاری خودرو های وارداتی است که ۴۰۰ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته است.
برخلاف این رشد قابل توجه در بخش عوارض شماره گذاری خودرو های وارداتی اما درآمدهای پیش بینی شده از محل اجرای قانون هوای پاک (۵۰) درصد کاهش داشته است. و نکته قابل تامل تر این که درباب جرایم موضوع ماده (۳) قانون هوای پاک، موضوع ممنوعیت ورود وسایل نقلیه به محدوده ممنوعه یِ اعلامی در وضعیت اضطراری آلودگی و نیز عوارض آلایندگی ماده (۲۷) قانون مالیات بر ارزش افزوده - باوجود تصریح در بند (هـ) تبصره (۸) ماده واحده-، ردیف درآمدی در لایحه پیش بینی نشده است.
همانطور که اشاره کردید قسمتی از اعتبارات مقابله با آلودگی در قالب ردیف های متفرقه مصوب شده است، این عدم تفکیک سبب شانه خالی کردن نهادهای مسئول از اختصاص این اعتبارات به موضوع مقابله با آلودگی هوا نمی شود؟
عناوین ردیف های متفرقه یِ مربوط به مقابله با آلودگی در قوانین بودجه سال های مختلف تغییرات زیادی داشته است. این مسئله نشان از نوعی سردرگمی و فقدان برنامه مشخص و منسجم برای مقابله با آلودگی هوا دارد. همین سردرگمی در بعضی موارد سبب بی اعتنای دستگاهها مکلف در تامین اعتبارات هم شده است.
پرداخت قسمتی از منابع دریافتی شرکت ملی نفت ایران - معادل مقدار معین مواد اولیه قیر وکیوم باتوم - به دستگاه-های اجرائی ذیربط جهت انجام عملیات خاکپوش (مالچ پاشی)، استفاده از منابع ورودی صندوق توسعه ملی جهت مقابله با ریزگردها، مجوز انتشار اوراق مالی اسلامی به شهرداریها برای استفاده در طرح های قطار شهری و حمل و نقل عمومی سه محل دیگر تامین اعتبارات هستند که برای اجرای برنامه های مقابله با آلودگی هوا در بودجه سنواتی تعریف شده است. اما محل هزینه کرد این اعتبارات خیلی روشن نیست.
در ردیف اعتبار حقوق و عوارض گمرکی واردات واگن و تجهیزات شرکت های قطار شهری مبلغ ۲۷ میلیارد تومان لحاظ شده است، در حالیکه قیمت خرید یک واگن مترو حداقل ۱۷ میلیارد تومان است، این اعتبار در حالیکه فقط مترو تهران به حداقل ۲ هزار واگن نیاز دارد
به عنوان مثال، در قوانین بودجه سالهای اخیر، وزارت نفت مکلف شده است قسمتی از منابع دریافتی خود را، معادل با مقدار معینی مواد اولیه قیر وکیوم باتوم که در قانون بودجه هر سال تعیین می گردد، در اختیار دستگاههای اجرائی قرار دهد تا به مصارف مشخص برسد. یکی از دستگاه های مذکور، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور بوده است و مقرر شده که سهمیه دریافتی را صرف مالچ پاشی و بیابان زدایی کند، امسال و سال ۱۴۰۰ برغم دریافت این سهمیه از طرف سازمان مذکور، گزارش سازمان منابع طبیعی در این خصوص در گزارش حسابرسی دیوان تحت عنوان محرمانه طبقه بندی شده و ارائه نشده است. طبق گزارش دیوان محاسبات همین طور یا در سال ۹۸ خزانه داری کل کشور، حساب خاصی را نزد بانک مرکزی جهت واریز این منابع افتتاح کرده و به شرکت ملی نفت ایران اعلام نموده است. اما شرکت ملی نفت، منابع حاصله را به حساب دیگری واریز کرده است.
می شود گفت سرنوشت این ارقام و درآمدها چون حل هزینه کردشان اعلام نمی گردد، مبهم است؟
از آنجا که تفکیک برنامه ای یا دستگاهی این ردیف ها معین نیست و عملکرد آنها نیز در گزارش های دیوان محاسبات قید نمی گردد، پایش و رصد اعتبارات مذکور و ارزیابی عملکرد دولت در ارتباط با آنها برای مجلس و سایر نهادهای نظارتی بسیار دشوار است.
برای ممانعت از این ابهام و سرگردانی در بخش تامین منابع و اعتبارات مقابله با آلودگی هوا مجلس چه کاری می تواند انجام دهد؟
موثرترین گام در اینباره در تقسیم بندی عملیاتی بودجه است و باید برنامه «پایش و مدیریت آلاینده ها» از فصل صیانت از محیط زیست تفکیک شده و در فصلی مستقل با عنوان «مقابله با آلودگی هوا» درج شود و برنامه های مشخصی متناسب با تمامی دستگاههای ذیربط، ذیل آن همچون امور محیط زیست؛ فصل مقابله با آلودگی هوا، برنامه مدیریت آلاینده های ناشی از وسایل نقلیه، برنامه مدیریت آلاینده های صنعتی و برنامه مقابله با ریزگردها تعریف شود. که دایره عملکرد، محل هزینه کرد اعتبار مشخص باشد و نظارت پذیر شود.
همچنین جهت رفع مهجوریت این حوزه می توان معادل (۱) درصد از منابع حاصل از فروش نفت و فرآورده های نفتی را به برنامه های در رابطه با مقابله با آلودگی اختصاص داد و در اقدامی دیگر اعتبارات مربوط به مقابله با آلودگی مشمول قانون استفاده متوازن از امکانات کشور نشود و بصورت صد درصد اختصاص داده شود.
منبع: گل اركیده
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب